“Gã khổng lồ” dược phẩm AstraZeneca lần đầu tiên thừa nhận rằng vaccine COVID-19 của hãng này có thể gây ra tác dụng phụ hiếm gặp có khả năng dẫn đến đông m.áu, t.ử v.ong.
(Ảnh: Getty)
Hãng dược phẩm AstraZeneca đang phải đối mặt với một vụ kiện tập thể trong đó cáo buộc rằng vaccine của công ty này – được phát triển với sự cộng tác của Đại học Oxford – có thể dẫn đến t.ử v.ong và tổn thương nghiêm trọng.
Cuộc chiến pháp lý được khởi xướng bởi Jamie Scott – người bị cục m.áu đông khiến ông bị tổn thương não sau khi tiêm vaccine COVID-19 vào tháng 4/2021 giữa đại dịch COVID-19. Ông Scott đang yêu cầu bồi thường vì tuyên bố rằng vaccine của AstraZeneca “bị lỗi” và kém an toàn hơn dự kiến. AstraZeneca đã phủ nhận cáo buộc này.
Vào tháng 5/2023, AstraZeneca khẳng định rằng “chúng tôi không chấp nhận rằng TTS (Hội chứng huyết khối kèm giảm tiểu cầu) là do vaccine ở cấp độ chung gây ra”, theo trích dẫn của báo The Daily Telegraph.
TTS là một tình trạng hiếm gặp, trong đó một người phát triển cục m.áu đông có thể làm giảm lưu lượng m.áu khi kết hợp với số lượng tiểu cầu thấp, gây khó khăn cho việc cầm m.áu. Các triệu chứng TTS bao gồm đau đầu dữ dội và đau bụng.
Bất chấp những lời phủ nhận trước đó, AstraZeneca cho biết trong các tài liệu đệ trình lên Tòa án Tối cao Vương quốc Anh vào tháng 2 “thừa nhận rằng trong một số trường hợp rất hiếm gặp vaccine của AstraZeneca có thể gây ra TTS. Cơ chế nhân – quả chưa được xác định rõ”.
Theo Telegraph, công ty dược này cho biết thêm: “Hơn nữa, TTS cũng có thể xảy ra trong trường hợp không tiêm vaccine của AstraZeneca (hoặc bất kỳ loại vaccine nào khác)”.
AstraZeneca khẳng định dữ liệu hiện có cho thấy loại vaccine này có “hồ sơ an toàn có thể chấp nhận được” và “các cơ quan quản lý trên toàn thế giới luôn tuyên bố rằng lợi ích của việc tiêm chủng lớn hơn nguy cơ xảy ra các tác dụng phụ tiềm ẩn cực kỳ hiếm gặp”.
Hàng chục quốc gia phương Tây đã đình chỉ sử dụng vaccine của AstraZeneca vào mùa xuân năm 2021 vì lo ngại nó có thể khiến một số bệnh nhân hình thành cục m.áu đông. Vào thời điểm đó, người đứng đầu chiến lược vaccine của Cơ quan Dược phẩm châu Âu (EMA) – ông Marco Cavaleri – nói rằng có mối liên hệ rõ ràng giữa việc tiêm vaccine AstraZeneca và cục m.áu đông trong não nhưng luôn khẳng định rằng lợi ích của việc tiêm vaccine vẫn lớn hơn rủi ro.
Theo dữ liệu của Tổ chức Y tế Thế giới, vaccine ngừa virus SARS-CoV-2 của AstraZeneca có hiệu quả 72%. Theo công ty này, tính đến tháng 4/2021, hơn 17 triệu người đã tiêm loại vaccine này ở EU và Vương quốc Anh, với chỉ dưới 40 trường hợp mắc bệnh huyết khối được báo cáo.
Lo lắng về tác dụng phụ, nhiều phụ huynh ngần ngại cho con tiêm vaccine COVID-19
Nhiều phụ huynh lo ngại về các phản ứng có thể xảy ra với trẻ còn nhỏ t.uổi khi tiêm vaccine COVID-19.
Để chuẩn bị kế hoạch mở rộng đối tượng tiêm vaccine COVID-19 cho t.rẻ e.m tại Việt Nam khi đủ căn cứ, cơ sở khoa học theo chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Y tế đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo Sở Y tế và các đơn vị liên quan tổ chức rà soát, thống kê số lượng t.rẻ e.m trên địa bàn thuộc nhóm 6 tháng – dưới 5 t.uổi gồm: Trẻ từ 6 tháng – dưới 1 t.uổi; trẻ từ 1 t.uổi – dưới 2 t.uổi; trẻ từ 2 t.uổi – dưới 3 t.uổi; trẻ từ 3 t.uổi – dưới 4 t.uổi; trẻ từ 4 t.uổi – dưới 5 t.uổi.
Theo Bộ Y tế, đến nay số liều tiêm cho trẻ từ 5-11 t.uổi là 16.631.298 liều.
Vừa qua, nhiều trường mầm non trên địa bàn TP Hà Nội lấy ý kiến phụ huynh về việc tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ dưới 5 t.uổi. Chị Nguyễn Thị Linh (ở Long Biên), có con 2 t.uổi đang học ở trường mầm non chia sẻ, lớp con chị gồm 40 cháu thì tới 39 phụ huynh không đồng ý tiêm vaccine cho con. Nhiều phụ huynh tỏ ra lo ngại về các phản ứng có thể xảy ra với trẻ còn quá nhỏ nếu tiêm vaccine COVID-19. Bên cạnh đó, theo họ trẻ từng mắc COVID-19, biểu hiện bệnh còn nhẹ hơn cả cúm nên không nhất thiết phải tiêm vaccine.
Chị Nguyễn Thúy Hằng (ở quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) có con nhỏ 8 tháng t.uổi cũng tỏ ra lo ngại nếu để trẻ còn quá nhỏ tiêm vaccine COVID-19. “Tôi được biết hiện nay tỉ lệ trẻ từ 5 đến dưới 12 t.uổi tiêm vaccine COVID-19 còn thấp. Vì vậy, nếu triển khai tiêm cần bảo đảm các đối tượng trẻ lớn hơn đã được bao phủ đầy đủ và phải có cơ sở khoa học” – chị Hằng nói.
Chia sẻ về vấn đề này, PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho biết, trẻ nhỏ cũng nguy cơ mắc COVID-19 và khi mắc COVID-19, dù ở lứa t.uổi nào, bệnh cũng có các biểu hiện từ không triệu chứng đến có triệu chứng, nhập viện, trở nặng, t.ử v.ong.
Thực tế nhiều trẻ mắc COVID-19 xuất hiện triệu chứng rất nghiêm trọng, đó là hội chứng suy đa cơ quan (MIS-C) khiến nhiều trẻ phải thở máy, lọc m.áu và can thiệp ECMO. Đáng ngại là nếu gia đình có người thuộc nhóm nguy cơ cao như người cao t.uổi, người có bệnh nền thì trẻ nhỏ mắc bệnh cũng là nguồn lây đối với người khác.
Cũng theo PGS.TS Trần Đắc Phu, virus SARS-CoV-2 với biến thể Omicron vẫn được đ.ánh giá là phức tạp. Qua thời gian, miễn dịch tự nhiên cũng giảm dần và những biến thể mới cũng đang xuất hiện.
“Thời gian qua, mọi hoạt động đã trở lại bình thường, trẻ cũng được đi học và tham gia các hoạt động xã hội khác do đó trẻ rất dễ mắc trong tình hình hiện nay và với tình trạng ca mắc gia tăng trong thời gian gần đây thi nguy cơ lây nhiễm và tái nhiễm sẽ rất cao, nhất là với nhóm chưa tiêm vaccine, người có bệnh nền, người béo phì hoặc là những bệnh suy giảm miễn dịch” – ông Phu cho biết.
Trước lo ngại về việc tiêm vaccine cho trẻ ở độ t.uổi quá nhỏ, ông Phu cho rằng thực tế có những loại vaccine đã tiêm ngay sau khi trẻ chào đời như viêm gan B và nhiều loại vaccine khác được tiêm khi trẻ mới chỉ 2, 3 và 4 tháng t.uổi như vaccine bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt và viêm phổi, viêm màng não do vi khuẩn Hib…
Ông Phu cũng cho biết, nhiều cha mẹ đặt câu hỏi con họ đã mắc bệnh, có miễn dịch thì nên tiêm hay không? Vị chuyên gia cho rằng, các nghiên cứu cho thấy nhiều người mắc bệnh vẫn tái nhiễm lần 2, lần 3 vì miễn dịch của COVID-19 là không bền vững, thường suy giảm sau 4-6 tháng. Vì thế, ai cũng có thể mắc bệnh trở lại nếu không bổ sung kháng thể chủ động bằng cách tiêm vaccine.
Được biết, Bộ Y tế đề nghị các địa phương cần xuất nhu cầu sử dụng vaccine cho các nhóm t.uổi này, gửi về các Viện Vệ sinh dịch tễ/Viện Pasteur khu vực trước ngày 30/9.
Đồng thời Bộ đề nghị các Viện Vệ sinh dịch tễ/Viện Pasteur gửi về Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương trước ngày 10/10 để tổng hợp. Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương tổng hợp số liệu gửi Bộ Y tế (Cục Y tế dự phòng) trước ngày 15/10.
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương, đây là nhiệm vụ quan trọng và cấp bách nên đề nghị UBND các tỉnh, thành phố quan tâm, chỉ đạo thực hiện.
Bộ Y tế cho biết, trong ngày 26/9 có 72.254 liều vaccine phòng COVID-19 được tiêm. Như vậy, tổng số liều vaccine đã được tiêm là 259.983.364 liều, trong đó:
Số liều tiêm cho người từ 18 t.uổi trở lên là 220.408.749 liều: Mũi 1 là 71.063.854 liều; Mũi 2 là 68.653.387 liều; Mũi bổ sung là 14.539.076 liều; Mũi nhắc lại lần 1 là 50.786.883 liều; Mũi nhắc lại lần 2 là 15.365.549 liều.
Số liều tiêm cho trẻ từ 12-17 t.uổi là 22.943.317 liều: Mũi 1 là 9.103.864 liều; Mũi 2 là 8.847.657 liều; Mũi nhắc lại lần 1 là 4.991.796 liều.
Số liều tiêm cho trẻ từ 5-11 t.uổi là 16.631.298 liều: Mũi 1 là 9.838.412 liều; Mũi 2 là 6.792.886 liều.
